İşçinin ve İşverenin Temel Hak ve Hükümlülükleri
İşçi Hakları: Ücret alma hakkı, yıllık ücretli izin, fazla mesai ücreti, kıdem ve ihbar tazminatı hakkı, Sendikaya üye olma hakkı
İşçi Yükümlülükleri: İşe sadakat ve dürüstlük, işe zamanında gelme ve işi yapma, işveren talimatlarına uyma,
iş güvenliğine dikkat etmek, rekabet yasağına uyma (gerekirse),
İşveren Hakları: İşçiyi denetleme hakkı, disiplin uygulama hakkı, iş sözleşmesini feshetme hakkı, iş organizasyonunu belirleme hakkı
İşveren Yükümlülükleri: Ücret ödeme yükümlülüğü, iş sağlığı ve güvenliği sağlamak, sigorta primlerini yatırmak, işçiye eşit davranmak
İş Hukukunun Dayanakları
Türkiye’de iş hukukunun temel kaynakları şunlardır:
- 4857 sayılı İş Kanunu
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SGK)
- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
- Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
- Anayasa’nın çalışma haklarına ilişkin maddeleri
- Uluslararası sözleşmeler (ILO Sözleşmeleri)
İŞ VE SOSYAL GÜVELİK HUKUKU
İş hukuku, işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen,
iş sözleşmesinden doğan hak ve yükümlülükleri belirleyen hukuk dalıdır.
Hem bireysel hem toplu iş ilişkilerini kapsar ve çalışanların haklarını güvence altına alırken,
işverenin de yükümlülüklerini dengeler. İş hukuku, bir işverene bağlı olarak çalışan
işçinin çalışma koşullarını, haklarını ve borçlarını; işverenin de bu ilişkiden doğan
yükümlülüklerini düzenleyen kamu-özel hukuk karışımı bir hukuk dalıdır.
İş Hukukunun Kapsadığı Temel Alanlar
1- Bireysel İş Hukuku
- İş sözleşmesinin kurulması, şekli, türleri
- Ücret, çalışma saatleri, fazla mesai
- Yıllık izin, hafta tatili, resmi tatiller
- İş sözleşmesinin feshi (haklı neden, geçerli neden, ihbar, kıdem)
- İş güvenliği ve işçi sağlığı
2- Toplu İş Hukuku
- Sendika üyeliği ve sendikal haklar
- Toplu iş sözleşmesi
- Grev ve lokavt hakkı
- Sendika temsilciliği ve işçi örgütlenmesi
3- İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku
- Çalışma ortamında alınması gereken güvenlik önlemleri
- İş kazaları ve meslek hastalıkları
- İdari yaptırımlar ve cezai sorumluluklar
İş Hukukunun Özellikleri
- İşçiyi koruma ilkesi: İş hukuku zayıf olan işçi tarafını korumaya yöneliktir.
- Emredici hükümler içerir: Taraflar arasında sözleşme
serbestisi olsa da, iş hukukunun emredici kuralları çoğu zaman sözleşmenin önüne geçer.
- Yargı süreci hızlı ve pratiktir: İş davaları genellikle iş
mahkemelerinde görülür ve arabuluculuk süreci zorunludur.
Danışma Talebinde Bulunun
